Amortisman Nedir?

Amortisman bir işletmenin duran varlıklarının tamamının, zaman içerisindeki yıpranma, aşınma ve eskime payıdır. İşletmeye alınan, duran varlıkların değeri zaman içerisinde azalır ve bu nedenle de kullanım süresi yani ekonomik ömrü, işletmenin bir gider kalemini oluşturur.

Bu giderler ise mali dönemlere bölünerek hesaplanır ve yazılır. Bir duran varlığın amortismana dahil tutulabilmesi için en az 1 yıldır işletmede kullanılıyor olması, değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması gerekir. Bahsi geçen varlık değeri her yıl Maliye Bakanlığı tarafından yeniden belirlenerek artırılmaktadır. 

Nasıl Hesaplanır?

3 tip amortisman hesaplama yöntemi bulunur:

• Normal Amortisman (Eşit Tutarlı)
• Hızlandırılmış Amortisman (Azalan Bakiyeler Yöntemi)
• Fevkalade Amortisman 

Farklı amortisman hesaplama yöntemlerine yönelik detaylı bilgi ise şu şekildedir;

1- Normal Amortisman

‘’Eşit Tutarlı Amortisman’’ olarak da isimlendirilen bu yöntemde, amortisman tutarı ilgili duran varlığın tutarına sabit bir amortisman oranı (1/ekonomik ömür) uygulanarak ya da duran varlığın tutarı, yine o varlığın ekonomik ömrüne bölünerek hesaplanır.

Örneğin bir işletme KDV %18 hariç olmak üzere bir duran varlık aldıysa ve varlığın ekonomik ömrü 10 yıl, tutarı ise 20.000 TL ise amortisman hesabı şu iki şekilde yapılabilir;

Duran Varlığın Tutarı x Amortisman Oranı = Amortisman Tutarı 

20.000 x 0.10 =200 TL ya da

Duran Varlığın Tutarı / Ekonomik Ömür = Amortisman Tutarı

20.000 / 10 = 200 TL

2- Azalan Bakiyeler Yöntemi

‘’Hızlandırılmış Amortisman’’ olarak da isimlendirilen bu yöntemde ise varlıkların amortisman oranı normal amortisman yöntemindeki oranlarının 2 katı olarak alınır ve giderleştirme işlemi alış tutarı üzerinden değil sene başına devreden net defter değeri üzerinden yapılır.

Örneğin Bir işletmenin bir maddi varlığının alış bedeli için 500 TL diyelim. Bu varlığın faydalı ömrü de 10 yıl olsun.

Birinci Yıl:  500 / (10 x 2) = 25 TL olarak giderleştirilir.

İkinci Yıl : (500 – 25) = 475 / ( 10 x 2) = 23,75 TL olarak giderleştirilir.

Üçüncü Yıl:  (475 – 23,75) = 451,25 / (10 x 2) = 22,56 TL olarak giderleştirilir ve bu hesap bu şekilde devam eder.

(Bu yöntem sayesinde ilk senelerdeki hızlı gidere dönüştürme, yıllar geçtikçe yavaşlatılmış olur.)

3- Fevkalade Amortisman

Deprem, sel gibi ekstrem doğal afet durumlarında işletmenin varlıklarını yitirmesi sonucu başvurulan amortisman yöntemidir. Bu durumla karşı karşıya kalması neticesinde, ilgili kurumla iletişime geçilerek varlıkların belli bir kısmı amortize edilebilmektedir.

İşletmeniz için verimli ve efektif bir çalışma ortamı yaratmak istiyorsanız, yapay zeka tabanlı Türkiye’nin ilk ve lider masraf yönetim platformu olan Masraff’ın web sitesini incelemeyi unutmayın.